Çocuk sahibi olma isteğinin gerçekleşmeme nedenleri
Neden – Tanı – TedaviKısırlığın çeşitli sebepleri
Doğal yoldan gebe kalamamaya ilişkin birçok farklı neden vardır.
Sınırlı doğurganlığın (subfertilite), kısırlığın (sterilite) veya gebelik sırasında yaşanan sorunların (infertilite) nedenleri çok çeşitli olup farklı faktörlere bağlıdır. Organik, genetik ve hormonal nedenlerin dışında psikolojik sorunlar ve dış etmenler de önemli rol oynayabilir.
Kısırlık ve çocuk isteğinin gerçekleşmemesi çok hassas konular olduğundan pek dile getirilmek istenmez; halbuki bu durumdan şikayetçi birçok çift bulunmaktadır.
Tüp Bebek Merkezine giden yol, çoğu zaman bebek isteğinin yerine gelmesi için atılan ilk adımdır.
Infertilite, erkeklerde ve kadınlarda aynı oranda görülmektedir
Düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik bir yıldan daha uzun süre içerisinde gerçekleşmezse, bunun sebebi kadında da erkekte de olabilir. Bu yüzden her iki partnerin de ilgili tetkikleri yaptırması önemlidir.
Çocuk sahibi olamamanın nedenleri
Eşlerde nedenin ne sıklıkta bulunabildiğine dair tahmini değerler:
IVF Fund 2022 raporuna göre infertilite nedenleri birbirleriyle ilişkili:
- %28,8'u sadece erkekten kaynaklanır
- %14,2'u sadece kadından kaynaklanır
- %57'u hem kadın hem de erkekten kaynaklanır
Kadın ve erkekte kısırlık nedenleri
Günümüzde çeşitli mesleki ve yaşamsal planlamalarda çocuk isteği daha ileriki bir döneme ertelenmektedir. Aynı süreçte yaş ilerledikçe kadının doğurganlığı sürekli azalırken erkeğin sperm kalitesi ve hareketliliğinde de düşüş görülmektedir. Kadındaki kısırlık; folikül olgunlaşma zayıflığı, ovülasyon sorunları, polikistik over sendromu (PCOS), endometriozis veya rahim tüpü fonksiyonundaki bir sorundan kaynaklanıyor olabilir.
Erkekte genel olarak meni üretiminde ve meninin taşınmasında görülen fonksiyon bozukluğundan veya testisleri etkileyen iltihaplı hastalıklar sonrasında sperm fonksiyonlarındaki bozukluklardan kaynaklanıyor olabilir.
Sağlıksız yaşam tarzı (alkol ve nikotin tüketimi, uyuşturucu, stres, sağlıksız beslenme, aşırı kilo) ve dış etmenler de her iki cinste üretkenliği olumsuz etkileyebilir.
Kadındaki kısırlığın olası nedenleri
- Yumurta hücresi rezervi/Yumurtalık rezervi: Kadınlar yaklaşık olarak 1 ila 2 milyon yumurta hücresiyle doğarlar; bu hücrelerin sayısı zaman içerisinde sürekli azalır. Kadın, 37 yaşına eriştiğinde yumurta sayısı 25.000'e kadar düşmüş olur. Gebelik ihtimali her bir adet döngüsü için 30 yaşında %20 seviyesindeyken, 40 yaşında %5’e kadar geriler.
- Ovülasyon sorunları: Normal şartlarda yumurtalıklardan her ay (yumurtlama sırasında) tek bir yumurta hücresi salınır. Düzensiz gerçekleşen veya gerçekleşmeyen adet döngüsü sebebiyle yumurta nadiren çatlayabilir veya hiç çatlamayabilir.
- Hasarlı veya kapalı rahim tüpleri: İltihaplar sebebiyle ya da endometriozise bağlı olarak rahim tüplerinin hasarlı veya kapalı olması sonucu yumurtaların taşınmasında bozukluk oluşabilir.
- Endometriozis: Endometrium, diğer adıyla rahim mukozası, her regl kanaması sırasında vajina yoluyla dışarı atılır. Endometrium başka noktalarda ör. yumurtalıklarda, karın bölgesinde veya rahmin kas tabakasında büyürse bu doku da aynı adet döngüsünden geçer ve büyür. Menstrüasyon döneminde bu doku dışarıya kanla atılamadığından ağrılara sebep olur. Yani regl ağrısı, olası bir endometriozise ilişkin önemli bir göstergedir. Bu hastalık rahim tüplerinde sorunlara, yara izi oluşmasına, iç organların hatalı büyümesine veya hasar görmesine yol açabilir.
- Uterus miyomu: Uterus miyomları rahimde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Boyutuna ve yerine bağlı olarak embriyonun yerleşmesi veya yerleşmiş embriyonun büyümesi açısından sorun yaratabilir.
- Polikistik over sendromu (PCO): Polikistik over sendromunun (PCOS) varlığı için tipik işaretler; adet döngüsü düzensizlikleri, menstrüasyon kanamasının hiç gelmemesi, hormon durumundaki anormallikler (kan analizi) ve anormal ultrason bulgusudur. PCOS, genellikle yumurta hücresinin büyümesinde veya çatlamasında sorunlara yol açar.
Erkekteki kısırlığın olası nedenleri
- Primer testis hastalığı: Klinefelter Sendromu olan erkeklerde bir veya birden çok ilave X kromozomu bulunmaktadır. Bu, kromozom anomalisine dayanan en sık genetik rahatsızlıklardan bir tanesidir.
- Kabakulak: Kabakulak, sperm üretimini olumsuz etkilemektedir.
- Testislerin yukarıda durması: Testislerden birisinin ya da her ikisinin çoğunlukla doğuştan hatalı konumda yer alması, üretkenliği kısıtlayabilir.
- Obstrüktif eril infertilite: Eril üreme bölgesindeki darlık veya meni kanalının olmaması durumudur.
- Varikosel: Meni hattının olduğu bölgedeki varisler, vücut sıcaklığının yükselmesine ve bu da sperm üretiminin olumsuz etkilenmesine yol açar.
- Oto immünite: Bazı erkekler spermlerine karşı antikor üretirler, bunlara vücudun kendi bağışıklık sistemi tarafından savunma geliştirilir.
- Endokrin faktörler: Hormon bozuklukları da kısırlığın nedeni olabilir.
- İlaçlar: Steroidler, opiatlar, anabolikler vs. sperm üretimini negatif etkileyebilir.
- Zararlı maddeler: Böcek ilaçları, pestisitler, renk çözücüler, tütün bileşenleri, östrojenler (kadın cinsiyet hormonları), içme suyu veya etteki östrojen benzeri maddeler, steroid kullanımı, ftalatlar, temizlik maddeleri, kozmetik ürünler...
- İltihaplı testis hastalıkları: ör. kabakulak, meni üretimini ömür boyu olumsuz etkileyebilir.
- Testislerin yukarıda durması/İnmemiş testis: Erkek çocuğun fetal döneminde testislerden birisinin ya da her ikisinin inmemiş olması, üretkenliği kısıtlayabilir.
- Kromozomal bozukluklar, genetik faktörler: Kromozomların hatalı dağılımı (ör. Robertson translokasyonu), ek kromozomlar (ör. Klinefelter Sendromu) ve bunların yanı sıra münferit genlerin değişmemesi (ör. kistik fibroz) erkek üreme kabiliyetini kısıtlayabilir.
- Testis tümörleri: Bunlar iyi veya kötü huylu olabilir. Her ikisi de meni üretimini olumsuz etkileyebilir. Kötü huylu tümörler ameliyatlar, ilaçlar, kemoterapi veya ışın tedavisi ile tedavi edilir; bundan dolayı da sperm üretimi olumsuz etkilenir. Bu durum söz konusu olduğunda meninin zamanında dondurulmasını önerilir.
- Genel olarak kemoterapiler: Bunlar çoğunlukla meni kalitesini olumsuz etkiler. Bu durum söz konusu olduğunda mutlaka önceden meninin dondurulması önerilir.
Kısırlığın zamanında teşhis edilmesi
Kısırlığın zamanında teşhis edilmesi tedavinin başarısı için önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, çocuk sahibi olma şansı da o kadar artırılır. Erkek ve kadınlar için fertilite tetkikleriyle kapsamlı bir diyagnostik ve açık bilgi paylaşımı sağlanması, özgün bir tedavi planı hazırlanması açısından fayda sağlar.
-
1Fertilite incelemesi Kadının üretkenliğinin incelenmesi
Kısırlık, yerleşme sorunu ya da abortus eğilimine ilişkin en sık rastlanan nedenleri (PCO sendromu, tüp faktörü veya endometriozis) çeşitli testler aracılığıyla mercek altına alıyoruz. Doğru tanılama, netlik kazanmamızı sağlar.
-
2Spermiyogram Erkeğin üreme kabiliyetinin incelenmesi
Spermiyogram (ejakülat analizi) yöntemiyle, erkeğin üreme kabiliyeti kontrol edilmektedir. Bu işlemde sperm miktarı, hareketi ve konsantrasyonu gibi en önemli parametreler incelenir.
Kısırlığın araştırılması, tespit edilmesi ve tedavisi
Tedavinin yanı sıra kısıtlı bir üretkenliğin veya kısırlığın olup olmamasını açığa kavuşturmak da Tiny Feet’in hizmetleri arasına girmektedir. Hizmetlerin geneline buradan ulaşabilirsiniz:
Hizmetlere git
Yanlış bilinenler ve gerçekler
-
1Uzun süre doğum kontrol hapı kullanmak kısırlaştırır.
Gerçek: Doğum kontrol hapı alınırken vücut hormonal olarak etkilenir: Adet döngüsü daha düzenlidir, regl şikayetleri ve menstrüasyon kanamaları genel olarak daha hafif geçer. Doğum kontrol hapı bırakıldıktan sonra vücudun kendi doğal döngüsüne dönmesi ve yeniden üretken hale gelmesi için biraz zaman gerekir. Ancak doğum kontrol hapının uzun süre kullanılması kısırlığa yol açmaz.
-
2Kısırlık, genellikle kadından kaynaklanır.
Gerçek: Kısırlık, kadın ve erkekte eşit oranlarda görülür. Arzu edilmeyen çocuksuzluk; erkek kaynaklı, kadın kaynaklı ya da her iki partnerden kaynaklı durumların her biri için üçte bir oranındadır.
-
3Erkekler ileri yaşlara kadar üretken kalır.
Gerçek: Biyolojik saatin sadece kadında işlediği yönündeki popüler görüş yanlıştır. Erkeklerde de üreme kabiliyeti ve sperm kalitesi artan yaşla birlikte sürekli düşer. 40. yaştan itibaren daha az sperm üretilir, ayrıca bunların hareketleri de daha kısıtlı hale gelir. Bunun dışında spermlerde daha sıklıkla kromozom anomalileri görülmeye başlarken bunlar da çocukta genetik hastalık riskini artırabilir.
-
4Düzenli adet döngüsü ile daha kolay gebe kalınır.
Gerçek: Döllenebilir bir yumurtayı her ay üretmek için düzenli adet döngüsü tabii ki önemlidir; ancak bu durum, yumurtanın döllenmesi açısından bir garanti teşkil etmez. 35. yaş itibariyle ayrıca kromozomal olarak değişikliğe uğramış yumurtalar geliştirme riski artar; bu da, düzenli adet döngüsüne rağmen döllenmiş yumurtanın rahim içerisine yerleşmemesine veya düşüğe neden olabilir.
-
5Kadınlarda yaşam süresinin uzaması, daha uzun süreli üretkenlik sağlar.
Gerçek: Kadınların ortalama yaşam süresi arttığı halde çocuk yapma isteğinde de azalma gözlenmektedir. 1980'li yıllarda ilk doğum yaş ortalaması 24 iken, günümüzde bu, 29 yaş seviyesine gelmiştir. Menopoz başlangıcı yıllardan beri sabit olarak 51 yaştır. Ortalama yaşam süresindeki artışa rağmen üretkenlik süresinde bir değişiklik görülmez. Yumurta rezervi kadında doğuştan vardır. Ergenlik döneminden itibaren yumurtalar olgunlaşır, nihayetinde tükenir.Hormonal stimülasyon yumurtalıklara zarar verir.
-
6Hormonal stimülasyon yumurtalıklara zarar verir.
Gerçek: Her ay yumurtalıkta birden fazla folikül gelişir, genellikle sadece tek bir folikül döllenebilir yumurta üretir, diğer foliküller büyümeye devam etmez. Yumurtalıkların hormonal stimülasyonu, ayrıca IVF (in vitro fertilizasyon) sırasında da uygulanır, birden fazla folikülün büyümesine ve döllenebilir yumurta hücrelerinin üremesine etki eder. Bu sayede birden fazla yumurtanın alınması mümkün olur. Hormonal stimülasyonun kadının yumurta hücresi rezervine etkisi yoktur ve yumurtalıklara zarar vermez. Tüp bebek tedavisi daima suni bir döllenmedir.
-
7Tüp bebek tedavisi daima suni bir döllenmedir.
Gerçek: Tüp bebek merkezinde gerçekleştirilen bir tedavi, her zaman suni döllenmenin gerekli olduğu anlamına gelmez. Tiny Feet Kinderwunschklinik merkezi, tüm umut verici tedaviler arasından her zaman için en basit ve en az müdahale gerektirenini seçerken çiftlerin isteklerine bireysel olarak yanıt verir. Doğru zamanlama veya işlemden geçmiş spermlerin aşılanması (inseminasyon) yöntemi, gebelik için çoğu zaman yeterli olur.
-
8Gebelik testinin olumlu sonuçlanması durumunda sigara içmeyi bırakmak yeterlidir.
Gerçek: Sigara kullanımı, erkeğin ve kadının üretkenliğini etkilemektedir. Gebelik şansı, tütün tüketiminde önemli oranda azalmaktadır. IVF tedavisi yaptıran ve sigara içen bir kadının sigara içmeyen bir kadına oranla gebe kalma şansı daha düşüktür. Erkeklerde sigara, sperm kalitesi ve hareketliliği üzerinde olumsuz etkiye sahiptir.
-
9Tüp bebek tedavisi çoğul gebeliğe yol açar.
Gerçek: Suni döllenme çerçevesinde, bir veya iki embriyonun kullanılıp kullanılmayacağına bireysel olarak karar verilir. SET (tek embriyo yerleştirme) işleminde çoğul gebelik riski, doğal yoldan gebe kalma yöntemine göre çok daha düşüktür. Genel olarak, uluslararası olarak da yönelim gittikçe SET yönüne kaymaktadır.
-
10Tüp bebek tedavisi pahalıdır.
Gerçek: Avusturya’daki birçok IVF Kliniği, IVF (in vitro fertilizasyon) fonuyla sözleşme yapmıştır. Bu fon, tedavi masraflarının büyük bir kısmını üstlenmektedir. Avusturya’da yaşayan ve bebek isteyen birçok çift, destek talep etmektedir.
Gerekli diğer birçok hizmetin ücreti ise sosyal sigortalar tarafından karşılanmaktadır. -
11Yumurta veya sperm bağışı Avusturya’da yasaktır.
Gerçek: Yanlış. 2015 yılından bu yana Avusturya’da hem yumurta hem de sperm bağışlamak serbesttir.
-
12Hollywood aktrisleri de 50 yaşında gebe kaldılar.
Gerçek: Evet, ama nasıl? Birçok durumda büyük ölçüde yumurta bağışı söz konusu olmuştur. Bu metoda Avusturya’da sadece 45 yaşına kadar izin verilmektedir.
-
13Bir tüp bebek tedavisi için evli olmak gerekir.
Gerçek: Yanlış. Evli olmayan çiftler tedavi (IUI veya IVF) öncesinde bir noter tasdikli belge imzalamak zorundadır. Bununla da her iki taraf, henüz dünyaya gelmemiş olan çocuğun velayet sorumluluğunu üstlenmeye hazır olduğunu beyan eder. Bu, eşcinsel çiftler için de geçerlidir.
-
14IVF Fonundan sadece Avusturyalılar destek alabilir.
Gerçek: IVF fonunun desteği Avusturya vatandaşlarıyla sınırlı değildir. Taraflardan en azından biri Avusturya’da kayıtlı olmalıdır. AB veya AET Vatandaşı veya Avusturya’da geçerli bir oturma iznine sahip olmanız gerekmektedir.
-
15Social Egg Freezing Avusturya’da genel olarak yasaktır.
Gerçek: İster yumurtalık fonksiyonunun kısıtlanması ister yakında gerçekleşecek bir tıbbi müdahale sonucunda, hamile olma şansının azalması söz konusu ise, yumurta hücreleri dondurularak saklanabilir. Medical Freezing (tıbbi sebeplerle yumurta dondurma) uygulamasında yumurta hücreleri yumurtalıklardan alınır ve sıvı azot icinde (-196 C) dondurucuda saklanır.
Çocuk isteğinizi ertelemek zorunda değilsiniz.
Tüp bebek işleminin nasıl yapıldığını ve hangi tedavi imkanlarının bulunduğunu öğrenin:
Tedavi hakkında
Hizmetlerimizin geneline buradan ulaşabilirsiniz:
Hizmetlere genel bakışa git